In een politiek landschap dat voortdurend in beweging is, biedt het extraparlementaire kabinet zowel kansen als uitdagingen voor bedrijven die hun invloed op het beleid willen vergroten. Vandaag is aan het woord Maxime Verhagen, voormalig vicepremier van Nederland en sinds kort Associate Partner bij Meines Holla en Partners. Met zijn uitgebreide ervaring en diepgaande kennis van de Nederlandse politiek, staat hij bekend als een invloedrijke stem in het publieke debat. We verkennen zijn inzichten en verwachtingen met betrekking tot het extraparlementaire kabinet, en om te begrijpen wat dit betekent voor lobbyen, bedrijven en de samenwerking met Europa en de Eurocommissaris uit Nederland.
Expertise & Inschatting
U heeft een indrukwekkende carrière en bent nu Associate Partner bij Meines Holla en Partners. Hoe komt uw ervaring tot uiting in uw huidige functie bij MHP?
Mijn ervaring stelt me in staat om key decision makers in Nederland en Europa effectief te benaderen. Als voormalig lid van het Europees Parlement, de Tweede Kamer en diverse kabinetten heb ik een goed inzicht in politieke processen en hoe besluiten worden genomen. Daarnaast beschik ik nog steeds over een uitgebreid netwerk in de politiek in Den Haag en Brussel. Mijn rol als hoofdonderhandelaar voor het CDA bij de vorming van de kabinetten Balkenende en Rutte 1 heeft me geleerd hoe onderhandelingen verlopen en waar verschillende partijen gevoelig voor zijn. Deze inzichten zijn erg nuttig bij het opzetten van een succesvolle lobby.
Hoe benut u uw uitgebreide politieke ervaring in uw huidige rol om bedrijven te adviseren over de impact van het extraparlementaire kabinet?
Bij een extraparlementair kabinet is het essentieel om de lossere banden tussen het kabinet en de politieke fracties in de Tweede Kamer te begrijpen. Dit maakt het des te belangrijker om bij lobby- en belangenbehartiging goed op de hoogte te zijn van de verschillende beleidsmakers, zowel binnen het kabinet als in de Tweede Kamer. Verder is het belangrijk om te weten hoe een ministerie functioneert. hoe ambtenaren de minister adviseren en wat de prioriteiten van de minister zijn.
De Tweede Kamer bestaat tegenwoordig uit kleinere fracties met veel nieuwelingen, die behoefte aan externe kennis en expertise hebben om de verschillende voorstellen van het kabinet te kunnen beoordelen. Bij een extraparlementair kabinet is het veel minder zeker dat een voorstel van het kabinet bij voorbaat op voldoende steun in de kamer kan rekenen. Het loont derhalve om naast belangenbehartiging richting het kabinet ook de standpuntbepaling van de Kamerleden te beïnvloeden. MH&P ondersteunt hierbij met het communiceren met de verschillende partijen.
Met mijn ervaring en expertise kan ik bedrijven de juiste richting wijzen en helpen om de meest effectieve lobby op te zetten. Door nauw samen te werken met de collega’s van MH&P in combinatie met mijn uitgebreide netwerk zet ik mij volledig in om de beste resultaten te behalen voor de bedrijven die ik adviseer.
Verwachtingen & Prognoses
Hoe ziet u de ontwikkeling van de relatie tussen het extraparlementaire kabinet en de Tweede Kamer?
Het zal moeilijker worden om steun te verkrijgen voor kabinetsvoorstellen dan in het verleden, gezien de losser geworden band tussen het kabinet en de Kamer en de uiteenlopende standpunten van de partijen in de coalitie. Het regeerakkoord is minder gedetailleerd en uitgewerkt en biedt ruimte voor zowel problemen als kansen tijdens de uitwerking. Voor partijen met een specifiek profiel (asiel, agrarische sector/stikstof, hervorming openbaar bestuur, bestaanszekerheid) is het essentieel om op die terreinen resultaat te boeken aangezien dat hun raison d’être is. Zo zal de PVV haar deelname/steun aan het kabinet af laten hangen van resultaat op asiel, terwijl de BBB resultaten op stikstof en een toekomst voor de boeren eist. Naar aanleiding van het debat over de regeringsverklaring is er van met name de PvdA/Groen Links geen steun te verwachten om voorstellen aan een meerderheid te gaan helpen. Dat maakt het extra noodzakelijk voor het kabinet om rekening te houden met de wensen van de coalitiepartijen. En gelet op de Eerste Kamer ook meer met de wensen van CDA, CU en SGP.
Ik verwacht dat noodzakelijke bezuinigingen tot de nodige spanningen zullen leiden. De minister van financiën en het ministerie zijn hardliners met betrekking tot de Europese criteria en tegelijkertijd zijn de BBB en de PVV minder geïnteresseerd in financiële degelijkheid en meer in ruimte voor noodzakelijk beleid om hun wensen te kunnen realiseren.
Welke beleidsprioriteiten verwacht u dat het kabinet zal stellen?
Ik verwacht, dat een van de beleidsprioriteiten van het kabinet zal zijn, de migratie te beperken. Verder denk ik dat er meer ruimte voor boeren en vissers is om hun belangen in den Haag te vertegenwoordigen. Maar ook het bouwen van nieuwe woningen wordt een prioriteit met name het bouwen buiten stedelijke gebieden. Tot slot is veiligheid een belangrijk onderwerp wat niet alleen nationaal maar ook internationaal moet worden besproken.
Implicaties voor Lobbyen & Bedrijven
Wat zijn volgens u de belangrijkste kansen die het extraparlementaire kabinet biedt voor bedrijven die hun invloed op het beleid willen vergroten?
De lossere band tussen het parlement en het kabinet creëert meer bewegingsruimte voor de verschillende fracties, waardoor Kamerleden gemakkelijker met aanvullende wensen en voorstellen kunnen komen. De noodzaak van het kabinet om daaraan tegemoet te komen is ook groter dan ooit aangezien er niet bij voorbaat een meerderheid is voor de voorstellen. Dit biedt bedrijven aanzienlijke kansen om via een gerichte lobby aandacht te krijgen voor hun wensen en belangen. Tegelijkertijd zal bij financiële consequenties verbonden aan die wensen het noodzakelijk zijn om met een deugdelijke dekking te komen aangezien anders de kans groot is dat financiën of de VVD dwars gaat liggen. Het is dus essentieel dat bedrijven bij hun lobby niet alleen de wensen formuleren, maar ook de mogelijke financiële gevolgen in overweging nemen en indien nodig met aanvullende voorstellen komen.
Welke specifieke uitdagingen ziet u voor bedrijven en organisaties in deze nieuwe politieke dynamiek?
De onzekerheid op langere termijn is groot door zowel de nieuwe politieke dynamiek als de internationale ontwikkelingen (Oekraïne, Midden Oosten, Amerikaanse verkiezingen). Bedrijven hebben behoefte aan voorspelbaarheid en stabiliteit en zekerheid op de langere termijn. Dit moet ook aandacht krijgen in de belangenbehartiging zodat investeringen en toekomstperspectieven voor het bedrijfsleven mogelijk blijven.
Hoe kunnen bedrijven zich het beste voorbereiden om effectief in te spelen op deze nieuwe politieke situatie?
Verdiep je in wensen en belangen van verschillende politieke partijen, met ondersteuning van MH&P. Het is belangrijk om de kansen die de huidige situatie biedt te identificeren, want elke uitdaging brengt ook mogelijkheden met zich mee. Bijvoorbeeld, de toenemende onveiligheid en wereldwijde spanningen bieden kansen voor de defensie-industrie, terwijl de woningnood mogelijkheden biedt voor woningbouw. Daarnaast kan de beperkte ervaring en de aanwezigheid van kleinere fracties in de Tweede Kamer kansen creëren voor advisering en ondersteuning.
Samenwerking met Europa en de nieuwe Eurocommissaris
U heeft kennis en ervaring in zowel de nationale als internationale politiek. Kunt u ons vertellen hoe uw netwerk binnen de Europese Unie heeft bijgedragen aan het bevorderen van de Nederlandse belangen in Brussel?
Het is essentieel om Europese antwoorden te hebben op verschillende vraagstukken die de Nederlandse belangen raken, zoals migratie, klimaat, terrorisme, cybercriminaliteit en geopolitieke instabiliteit. Deze kwesties vereisen Europese samenwerking, en het is belangrijk om deel te nemen aan de besluitvorming met oog voor de specifieke Nederlandse situatie. Bijvoorbeeld, ik heb mijn netwerk gebruikt om bij een openbare aanbesteding op het gebied van de defensie industrie. Het moet gegarandeerd worden, dat essentiële kennis in Nederland behouden blijft. Dit kan worden bereikt door het vasthouden van bepaalde eisen om bepaalde opdrachten op het gebied van defensie en veiligheid te waarborgen. Door de eisen van openbare Europese aanbestedingen kon zeker gesteld worden dat de opdracht naar een Nederlands bedrijf ging. Als toenmalig voorzitter van Bouwend Nederland heb ik mijn netwerk en kennis gebruikt om zeker te stellen dat bij de ondersteuning door het zogenaamde Juncker pakket ook de aanleg van infrastructuur of beter gezegd niet alleen spoorwegen maar ook autowegen kon worden gefinancierd.
Hoe denkt u dat de aanstelling van een Eurocommissaris uit Nederland de positie van Nederlandse bedrijven in de EU kan versterken?
Dat hangt er van af. In principe handelt en behoort een commissaris vanuit het Europese belang te handelen en niet vanuit een nationaal belang. Dat kan betekenen dat deze persoon de belangen van Nederlandse bedrijven niet versterkt en zelfs uit het oog verliest indien het Europese belang dat vraagt. Tegelijkertijd kent een Eurocommissaris uit Nederland de Nederlandse situatie, en spreekt regelmatig met de Nederlandse Europarlementariërs en VNO/NCW de vertegenwoordigers van de Nederlandse industrie en bedrijfsleven. Als je dus zorgt dat de belangen, wensen en problemen van de Nederlandse bedrijven of rechtstreeks bij hem of bij zijn Kabinet of via de parlementariërs of VNO/NCW bij hem tussen de oren komen dan speelt dat uiteraard bij zijn afwegingen en inzet in de Europese Commissie.
Wat zijn volgens u de grootste uitdagingen voor bedrijven als het gaat om belangenbehartiging op EU-niveau, en hoe helpt MH&P hen deze te overwinnen?
De grootste uitdaging zit hem in het feit dat de Europese besluitvorming ondoorzichtig is voor een buitenstaander en volstrekt afwijkt van de besluitvorming zoals we die in Nederland gewend zijn. Er zijn drie spelers; De Europese Commissie, De Raad en het parlement met ieder eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Bovendien zijn er verschillende wetgevingsprocedures en uiteenlopende belangen tussen 27 landen.
Om op het juiste moment en op de juiste manier invloed uit te oefenen, is het essentieel om samen te werken met een bureau als MH&P. Je moet weten hoe de besluitvorming werkt wie de mensen zijn die op dat specifieke terrein er toe doen en wanneer je je invloed moet aanwenden om te zorgen dat er rekening gehouden wordt met je belangen.
Slotgedachten
Welke adviezen zou u willen geven aan bedrijven en (maatschappelijke) organisaties om succesvol te navigeren en samen te werken met een extraparlementair kabinet in deze uitdagende tijden?
Bedenk heel goed wat essentieel is voor jouw bedrijf of maatschappelijke organisatie op dit moment en voor de komende periode om succesvol te opereren of je doelstellingen te bereiken. Bedenk heel goed wat bij wetgeving of komende besluitvorming bedreigend kan zijn voor je bedrijf of maatschappelijke organisatie. Zet samen met de deskundige medewerkers van MH&P een strategie uit om die besluitvorming in de komende periode te beïnvloeden zodat je succesvol bent ook in de komende jaren.
Over Meines Holla & Partners
Meines Holla & Partners is een adviesbureau voor strategische communicatie dat zich in het bijzonder richt op lobby en public affairs. Zowel in Nederland als in Duitsland werken wij voor (internationale) opdrachtgevers uit de private en publieke sector, afkomstig uit vele landen. Wij worden erbij gehaald wanneer politieke besluitvorming belemmerend werkt voor de ondernemingsdoelstellingen. Dit doen wij altijd transparant naar de politiek, doelgericht, overzichtelijk en op een creatieve wijze.